KHÔNG SỢ MẤT TÊN

 CHỌN TÊN MỚI SAU KHI SÁP NHẬP TỈNH: KHÔNG CHỈ LÀ CÁI TÊN

Việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp tỉnh/thành phố là một chủ đề quan trọng, thu hút sự quan tâm của các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia và nhất là người dân. Trong bối cảnh và yêu cầu của sự phát triển, cải cách hành chính cũng là một phương tiện, công cụ để tinh giản bộ máy theo hướng ngọn, nhẹ hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, nhiều địa phương được xem xét để sáp nhập nhằm tối ưu hóa nguồn lực, tăng cường hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội để tăng tốc bức phá cho đất nước. Tuy nhiên, một trong những vấn đề quan trọng phát sinh từ quá trình này là lựa chọn tên mới cho địa phương hợp nhất, đi kèm với các hệ lụy về hành chính, văn hóa, bản sắc và tâm lý xã hội.

Cần phải thiết lập một số nguyên tắc khi đặt tên mới sau khi sáp nhập

Việc lựa chọn tên cho địa phương sáp nhập không chỉ đơn thuần là vấn đề danh xưng (tên gọi), mà điều quan trọng hơn là nó còn liên quan đến yếu tố lịch sử, văn hóa và tính đồng thuận xã hội. Theo kinh nghiệm từ bài học lịch sử, có thể thiết lập một số nguyên tắc quan trọng sau: (i) Lưu giữ, bảo tồn giá trị lịch sử và văn hóa đã có trong lịch sử, có nghĩa là, tên địa phương mới phải phản ánh được bản sắc lịch sử, lưu giữ các nét văn hóa (chủ đạo) để tạo sự gắn kết trong nhân dân. Bài học từ sáp nhập Hà Tây vào Hà Nội (2008) đã quyết định giữ tên Hà Nội giúp tạo sự đồng thuận, giữ được bản sắc văn hóa và các giá trị lịch sử; (ii) Tên mới cần phản ánh được tính thống nhất và dễ nhận diện, tức là cần phải đảm bảo nguyên tắc lịch sử nhưng dễ nhận biết và không gây nhầm lẫn, thậm chí cố tình hiểu sai, xuyên tạc; (iii) Tên gọi mới phải thể hiện được tầm nhìn và hướng đi tương lai của địa phương, đảm bảo định hướng phát triển vùng; (iv) Đảm bảo sự đồng thuận của nhân dân, muốn vậy, quá trình chọn tên nên có sự tham góp ý kiến của nhân dâ, các nhà khoa học để tránh gây tranh cãi, thậm chí bất mãn.

Cần tiên liệu, dự báo và đưa ra các phương án giải quyết các vấn đề có thể nảy sinh sau khi sáp nhập.

Cần phải nhấn mạnh là, việc sáp nhập các tỉnh/thành không chỉ đơn thuần là bài toán hành chính, mà còn kéo theo những vấn đề khác, thậm chí có thể nảy sinh một số vấn đề mới cần được tính toán, tiên liệu để giải quyết. Trong đó, vì mỗi địa phương (vốn dĩ đã được hình thành và phát triển trong một thời gian nhất định) có những nét văn hóa (thậm chí bản sắc văn hóa riêng) về phong tục, tập quán, lối sống, thói quen và cả phong cách lãnh đạo, quản lý, do đó khả năng xảy ra các xung đột văn hóa và bản sắc phải được tiên liệu. Kế đến, việc phân chia, phân bổ ngân sách, bố trí nhân sự có thể gây ra những bất cập, thậm chí chồng chéo nên cần phải tính đến. Cuối cùng, việc thay đổi địa danh có thể kéo theo những thủ tục hành chính (bắt buộc và không bắt buộc), điều này có thể gây nên những ùn ứ (trong thời gian đầu), thậm chí nếu giải quyết không tốt sẽ gây phiền hà cho doanh nghiệp, người dân và các đối tượng khác.

Như vậy, việc sáp nhập các địa phương không chỉ là bài toán hành chính mà còn là một quá trình tác động đến nhiều khía cạnh khác nhau của đời sống kinh tế - xã hội, văn hóa-lối sống, dân sinh và công tác quản lý. Lựa chọn tên mới cho một địa phương hợp nhất cần phải được xem xét thận trọng để phản ánh đúng bản sắc văn hóa, lịch sử, cũng như tạo sự đồng thuận giữa người dân. Nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, quá trình này có thể gây ra những mâu thuẫn về danh tính, ảnh hưởng đến lòng tự hào địa phương và làm nảy sinh những thách thức không mong muốn. Để đảm bảo thành công của quá trình sáp nhập, các nhà quản lý cần thực hiện khảo sát ý kiến người dân, tham khảo ý kiến chuyên gia, đồng thời nghiên cứu sâu sắc các yếu tố lịch sử - văn hóa của từng địa phương liên quan. Một quyết định đặt tên hợp lý không chỉ giúp tạo sự đoàn kết mà còn góp phần thúc đẩy phát triển bền vững cho địa phương, vùng và cả đất nước.

TS. Phạm Đi

 

 

Nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

PHẦN TẦNG XÃ HỘI: NỘI DUNG, BẢN CHẤT, TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN VÀ VẬN DỤNG VÀO THỰC TIỄN CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY

GIA ĐÌNH VÀ CHỨC NĂNG CỦA GIA ĐÌNH

CƠ CẤU DÂN SỐ THEO GIỚI TÍNH, ĐỘ TUỔI VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ