YÊU CẦU KHI NGHIÊN CỨU VÀ NẮM BẮT DƯ LUẬN XÃ HỘI

 

YÊU CẦU KHI NGHIÊN CỨU VÀ NẮM BẮT DƯ LUẬN XÃ HỘI

Nghiên cứu, điều tra hay nắm bắt dư luận xã hội là nhiệm vụ rất quan trọng trong lãnh đạo, quản lý xã hội. Phương pháp nghiên cứu, điều tra dư luận xã hội chủ yếu sử dụng những phương pháp của ngành xã hội học. Tuy nhiên, dư luận xã hội có tính đặc thù về sự tồn tại của dư luận vì vậy việc cân nhắc, lựa chọn phương pháp điều tra dư luận xã hội cũng cần có sự linh hoạt để đáp ứng được nhu cầu thực tiễn điều tra dư luận xã hội. Khi tiến hành nghiên cứu và điều tra dư luận xã hội cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

Thứ nhất, nguyên tắc khoa học và khách quan. Thông tin thu thập cũng như các phương tiện thu thập thông tin cần phải đảm bảo tính khoa học, khách quan, chính xác, trung thực; không vì bất cứ lý do nào mà làm sai lệch tính chân thực của các thông tin dư luận. Nếu điều tra, nắm bắt dư luận xã hội mà thiếu tính khoa học thì thông tin sẽ không chính xác, và rõ ràng sẽ không có giá trị khi đưa ra các phương án để định hướng dư luận; các chính sách điều chỉnh sẽ không phù hợp; tâm tư, nguyện vọng của công chúng không được phản ánh đúng, xác thực,…

Thứ hai, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ. Thông tin phải đảm bảo chính xác và đầy đủ để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xử lý. Người có trách nhiệm thu thập thông tin không được từ chối hay gạt bỏ bất kỳ thông tin nào, kể cả thông tin được cho là “ngược chiều”, “khó nghe”. Dư luận xã hội là tập hợp các ý kiến, quan điểm, thái độ nên có thể có những ý kiến, quan điểm không giống nhau, thậm chí trái chiều nhau là việc bình thường. Do đó, cần thu thập đầy đủ các luồng thông tin mới có cái nhìn bao quát vấn đề, phương án hoặc đối sách (nếu có) sẽ chính xác hơn.

Thứ ba, đảm bảo tính kịp thời, tính thời sự. Thông tin phải được cung cấp kịp thời mới có quyết định kịp thời, đúng lúc. Đã có trường hợp cung cấp thông tin từ dư luận xã hội quá chậm đã dẫn đến những thiệt hại không lường hết trong các hoạt động kinh tế, chính trị (do không đưa ra được quyết định cần thiết và đúng lúc). Ví dụ: Khi dịch tả heo Châu Phi lan rộng trên nhiều tỉnh thành ở nước ta, nhiều thông tin cho rằng, chúng ta không có khả năng cung ứng nguồn thịt heo tươi (chứ không phải đông lạnh) khiến giá thịt heo tăng cao. Sau đó, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và khẳng định nguồn thịt tươi không thiếu, giá thịt heo bắt đầu giảm giá và tiệm cận với giá ban đầu. Ví dụ khác, khi tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp ở Việt Nam và trên khắp thế giới gây nên tâm lý bất ổn, thậm chí hoang mang cho không ít người. Trong bối cảnh đó, nhiều luông thông tin giả tạo, tin đồn đã “đổ thâm dầu vào lửa” làm thông tin càng thêm méo mó, tâm lý hoang mang càng thêm trầm trọng. Có người nhận định, ngoài dịch bệnh COVID-19 đã hình thành nên một loại dịch mới đó chính là “dịch về thông tin”. Ngay sau đó, Chính phủ và các cơ quan chức năng của nước ta đã quyết liệt chỉ đạo, ra quân và đặc biệt là kịp thời cung cấp những thông tin liên quan đến các ca nhiễm, ca nghi nhiễm; cách phòng tránh dịch bệnh; cách khai báo và tự cách ly,...Đồng thời xử lý nghiêm khắc những cá nhân, tổ chức cung cấp những thông tin không chính xác, bịa đặt, tin đồn. Ngay sau đó, tình hình được ổn định, nỗi bất an của người dân đã giảm thiểu đáng kể.

Phạm Đi