THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH AN SINH XÃ HỘI Ở MIỀN TRUNG-TÂY NGUYÊN

 

PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI MIỀN TRUNG-TÂY NGUYÊN GẮN VỚI HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH AN SINH XÃ HỘI

 

Trích yếu:

Khi nói đến việc tái cơ cấu nền kinh tế, nhiều học giả cho rằng chỉ cần tái cơ cấu về kinh tế vĩ mô mà chủ yếu tập trung vào lĩnh vực đầu tư công, thị trường tài chính và tái cơ cấu doanh nghiệp.  Điều này đúng nhưng chưa đủ. Bởi lẽ, không thể có một nền kinh tế mạnh mẽ khi mà các vấn đề xã hội vẫn còn tồn tại và có chiều hướng tiêu cực. Nói khác đi, chính sách kinh tế phải đi đôi và hài hòa với chính sách xã hội mà trong đó có thể nói đến là chính sách an sinh xã hội. Về bản chất mà nói, sự tăng trưởng kinh tế xét đến cùng cũng vì con người, hướng đến con người và dĩ nhân vi bản.

Trong 6 mục tiêu tái cơ cấu nền kinh tế của Chính phủ, chưa thấy đề cập đến vấn đề con người, yếu tố con người. Chính lẽ đó, cần phải đưa yếu tố con người cũng như chất lượng sống cư dân, nhất là các nhóm yếu thế vào mục tiêu tái cơ cấu lần này. Do đó, theo chúng tôi nên sử dụng cụm từ tái cơ cấu kinh tế-xã hội thay vì sử dụng thuật ngữ tái cơ cấu kinh tế.

 Trong bài viết này, thông qua phân tích những thực trạng về chế độ trợ cấp xã hội từ quĩ công cộng ở các tỉnh miền Trung, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm và phương thức khắc phục những bất cập, tiến đến hoàn thiện chế độ chính sách trợ cấp xã hội nói riêng, chế độ chính sách kinh tế-xã hội nói chung cho miền Trung-Tây Nguyên. Và có thể nói, hoàn thiện chính sách an sinh xã hội cũng là một thành tố trong mục tiêu tái cơ cấu kinh tế-xã hội.

Key word: chính sách kinh tế, chính sách xã hội, trợ cấp xã hội, , nguồn lực cộng đồng

 

1. Vài nét về yếu tố lịch sử, địa lí, nhân khẩu của khu vực miền Trung có tác động đến chính sách trợ giúp xã hội

Trong những năm qua, trên bình diện quốc gia cũng như bình diện khu vực miền Trung-Tây Nguyên[1], có thể nói chính sách an sinh xã hội nói chung, chính sách về công tác trợ cấp xã hội nói riêng, đã có những chuyển biến hết sức tích cực về công tác nghiên cứu chính sách, ban hành chính sách, thực thi chính sách. Miền Trung, với điều kiện lịch sử và vị trí địa lí tương đối đặc thù: trong những năm chiến tranh thì hứng chịu nhiều sự tàn phá từ bom đạn của kẻ thù và hệ quả của nó là sự đau thương chết chóc, là sự hi sinh của bao lớp người để bảo vệ mảnh đất này; trong hòa bình thì được coi là “khúc ruột” gánh chịu nhiều tác động của thiên tai mà trong đó có thể kể đến là nạn hạn hán, lụt lội, gió bão. Nói điều này để thấy rằng đây là nguyên nhân khách quan khiến dãi đất miền Trung vốn đã chịu nhiều thiệt thòi lại gặp những khó khăn trong công tác an sinh xã hội mà cụ thể là vấn đề trợ giúp xã hội. Bởi đối tượng của trợ giúp xã hội là các nhóm dân cư thịu thiệt thòi, nhóm yếu thế, nhóm dễ tổn thương ^[2], những đối tượng này ít có (hoặc không có) khả năng đảm bảo được nhu cầu cuộc sống tối thiểu do tác động của nhiều biến cố. Chính lẽ đó họ cần một sự trợ giúp xã hội bằng quĩ phúc lợi của nhà nước và cả từ nguồn lực cộng đồng. Trong bài viết này, vì những lí do khách quan và chủ quan, chúng tôi chỉ muốn phân tích công tác trợ giúp xã hội từ nguồn quĩ công cộng đối với các đối tượng như người tàn tật, người cao tuổi, người nghèo, người có thu nhập thấp và một số đối tượng trợ cấp đột xuất, thường xuyên khác trên địa bàn miền Trung từ đó đưa ra một số giải pháp tương ứng.

2. Thực trạng về công tác trợ cấp xã hội ở các tỉnh miền Trung

Một cách khái quát mà nói, kinh phí trợ cấp thường xuyên từ nguồn quĩ phúc lợi của Nhà nước cho khu vực miền Trung-Tây Nguyên chiếm một tỉ trọng khá lớn trong tổng kinh phí (chiếm khoản 38,6%^[3]). Và theo tính toán của chúng tôi, kinh phí trợ cấp này tăng theo hàng năm về số lượng tương đối cũng như con số tuyệt đối (xin xem bảng 1)

Bảng 1: Tổng số kinh phí trợ cấp thường xuyên theo địa phương (đvt: VND)[4]

Tỉnh/Thành phố	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007
Tổng số chung (toàn quốc)	167097238	85514450	95410490	98222933	136948961	15058985	213929676	347702000	555620000	2266609000
Bắc Trung bộ	15782172	15905772	23334852	23334852	25472232	3923415	65688036	95832000	108407000	447013000
Thanh hóa	7899840	6319296	10184400	10184400	10422120	1399590	18963180	27655000	34490000	206973000
Nghệ An	2268144	2841696	4127760	4127760	4433400	343980	17236800	25281000	38849000	109174000
Hà Tĩnh	1844880	2523600	3099600	3099600	3192000	608850	5781780	6272000	11316000	54661000
Quảng Bình	1479312	1512000	2420280	2420280	2249220	236970	19389780	29500000	10383000	25400000
Quảng Trị	1016316	961488	1430832	1430832	1727652	166770	1281696	2345000	5153000	19058000
Thừa thiên-Huế	1273680	1747692	2071980	2071980	3447840	1167255	3034800	4779000	8216000	31747000
Duyên hải Trung bộ	6591996	6792962	11022710	12014417	16476317	1518615	19086480	26784000	47921000	224599000
Đà Nẵng	1253088	1319386	1029830	1118477	2739257	134145	3674160	3781000	2793000	27214000
Quảng  Nam	2074680	1681200	2704320	2704320	4585680	566370	4725000	4677000	20071000	78871000
Quảng Ngãi	1006992	148320	3189780	3189780	3522240	351090	4349700	6283000	7535000	49034000
Bình Định	889596	1753020	2075220	963900	263080	233100	2646000	4504000	5257000	26254000
Phú Yên	647856	848952	960120	960120	1037220	122445	1794420	4036000	6462000	16564000
Khánh Hòa	719784	1041984	1063440	1230480	1908840	111465	1897200	3503000	5803000	26662000
Tây Nguyên	3850272	4017072	4323780	-	6625440	658710	5962680	10840000	28431000	93172000
Kon Tum	620640	639360	964980	1194480	1743480	171540	1084860	2290000	4127000	13362000
Gia Lai	12244736	1294992	1511460	216000	1888140	232020	564300	1561000	5483000	22242000
Đắc Lắc	301440			216000	658560	29250	3358800	1747000	4445000	23179000
Đắc Nông		2082720	1847340	1847340	-	-	359100	360000	1792000	8330000
Lâm Đồng	1683456	18734376	13287024	14298876	2335260	225900	595620	2852000	12585000	27059000

 

Số liệu ở bảng 1 cho thấy, kinh phí theo chế trợ cấp thường xuyên cho các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên qua các năm (từ năm 1998-2007) có chiều hướng tăng lên theo các năm 1998 (chiếm 15,69% tổng số kinh phí trợ cấp trên toàn quốc) đến năm 2004 (chiếm 42,41%), các năm còn lại có xu hướng chựng lại nhưng vẫn chiếm một tỉ trọng tương đối cao so với các khu vực khác trong cả nước (năm 2005, 2006, 2007, 2009 lần lượt chiếm tỉ trọng là 38,38%, 33,25%, 33,74%, 38,60%). Như vậy, có thể thấy chỉ với 17 tỉnh miền Trung-Tây Nguyên^[5] nhưng đã chiếm đến gần 40% tổng số kinh phí trợ cấp xã hội tính trên phạm vi toàn quốc. Rõ ràng đây cũng là chỉ báo thể hiện tính “đặt thù” của dãi đất miền Trung-Tây nguyên này. Tính đặt thù này được thể hiện rõ trên những bình diện sau đây:

a)      Chế độ trợ cấp đối với người tàn tật, trẻ em mồ côi, người cao tuổi

Như đã nói ở trên, Việt Nam là một quốc gia đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh tàn khốc mà di chứng và hậu quả của nó để lại là quá lớn, mà trong đó có thể kể đến là số người tàn tật từ bom đạn của chiến tranh, số lượng không nhỏ bị nhiễm và phơi nhiễm chất độc màu da cam^[6]. Theo số liệu thống kê năm 2009 của Bộ Lao động thương binh và xã hội, hiện toàn quốc có khoản 6,1 triệu người (khoản 7,8% dân số) là người khuyết tật. Trong số 6,1 triệu người này, có 385 nghìn người khuyết tật nặng. Cũng theo công bố của Bộ Lao động thương binh và xã hội thì số người khuyết tật được nhận hỗ trợ hàng năm trong năm 2009 là 487.384 người (chiếm khoản 8% trong tổng số người khuyết tật).

Nếu xét về vùng kinh tế-xã hội thì vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung có tỷ lệ người khuyết tật cao nhất (9,7%); tiếp đến là vùng Đồng bằng sông Hồng (8,1%) và vùng Trung du và miền núi phía Bắc (8%). Tỷ lệ người khuyết tật thấp nhất là ở vùng Đông Nam bộ. Với khuyết tật nặng, vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung có tỷ lệ người khuyết tật nặng cao hơn đáng kể so với các vùng khác. Trong đó các tỉnh có tỉ lệ người khuyết tật nặng cao là Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam và Bình Định.

Bảng 2: Số người tàn tật nặng được trợ cấp thường xuyên theo tỉnh/thành phố

 

Khu vực/tỉnh/ thành phố			Năm 1998		Năm 1999		Năm 2000		Năm 2001		Năm 2002	Năm 2003		Năm 2004		Năm 2005		Năm 2006		Năm 2007
Toàn quốc			63132		64738		88681		99561		101393	120197		164325		183830		367960		487384
Bắc trung bộ			19615		21170		28712		287122		26542	22473		35198		37134		57826		90690
Thanh Hóa			10467		10467		13146		13146		12e820	12820		16685		17216		34105		62950
Nghệ an			4520		4520		4626		4626		4520	0		11095		11425		6295		12421
Hà Tĩnh			1776		3085		4920		4920		4920	4920		5431		3134		7515		5322
Quảng bình			1110		1326		3117		3117		1513	1905				1913		3859		1321
Quảng trị			516		496		656		656		801	841				952		952		1630
Thừa thiên Huế			1226		1276		2247		2247		1968	1987		1987		2494		5100		7046
Duyên Hải Nam trung bộ			2894		3678		26368		7192		10086	9442		8622		10555		52874		36369
Đà Nẵng			546		836		1212		1298		937	937		1495		1594		1360		7195
Quảng nam			1258		1258		1205		1205		4391	4391		2330		2500		10300		12398
Quảng ngãi			37		6		1898		1904		1895	1895		2742		2742		2942		5292
Bình Định			560		800		1188		540		1176	1168		1219		2131		36800		1295
Phú Yên			324		424		482		471		430	526		836		2491		557		4403
Khánh Hòa			169		354		383		557		1257	525		-		691		915		5786
Tây nguyên			1818		2538		2656		1399		4337	4267		6416		5012		8718		23789
Kon Tum			30		540		622		1087		1198	1318		1426		1443		1735		4611
Gia Lai			722		775		813		150		1780	1487		-		1487		2099		7103
Đắc lắc			62		9		4		162		150	150		4654		572		3380		4817
Đắc Nông			-		-		-		-		-	-		336		337		337		1766
Lâm đồng			1004		1214		1217		1217		1209	1312		-		1173		1167		5492

Số liệu ở bảng 2 cho thấy, mặt dù số người khuyết tật ở nước ta rất lớn nhưng chỉ một lượng nhỏ (khoảng 8%) số người khuyết tật đó được thụ hưởng sự trợ cấp từ quĩ phúc lợi xã hội. Trong đó, khu vực miền Trung-Tây Nguyên, với tỉ lệ người khuyết tật cao nhất nước nhưng cũng chỉ được hưởng chế độ trợ cấp từ quĩ công cộng chỉ chiếm tỉ lệ khoảng 30% trong tổng số người khuyết tật nặng. Cũng từ bảng 2 cho thấy, mặt dù con số tuyệt đối (cộng dồn) tỉ lệ người khuyết tật ở khu vực miền Trung-Tây nguyên là tăng theo các năm, nhưng tỉ lệ người khuyết tật được thụ hưởng trợ cấp thì có xu hướng giảm theo các năm, chẳng hạn năm 2006 là 32% (119.481 người)  nhưng đến năm 2007 chỉ còn khoảng 30% (150.848 người).

Một trong những đối tượng mà chính sách xã hội nói chung, chế độ bảo trợ xã hội nói riêng muốn nhắm đến là đối tượng trẻ em mồ côi. Theo thống kê, số lượng trẻ em mồ côi trong năm 2009 được hưởng trợ cấp thường xuyên trên phạm vi toàn quốc là 51939 đối tượng. Trong khi đó, số đối tượng được trợ cấp tương ứng ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên trong năm 2009 chiếm gần ½ (xin xem bảng thống kê số 3) mà con số chính xác là 44,54%. Trong đó Thanh Hóa, Quảng Nam, Nghệ An, Đà Nẵng là những tỉnh có số trẻ em mồ côi được hưởng trợ cấp cao nhất khu vực.

Bảng 3: Trẻ em mồ côi hưởng trợ cấp thường xuyên theo địa phương(đvt: người)

Tỉnh/ thành phố		Năm 1998	Năm 1999	Năm 2000	Năm 2001	Năm 2002		Năm 2003		Năm 2004		Năm 2005		Năm 2006		Năm 2007
Toàn quốc		36831	27367	31851	32564	30854		31877		39238		46529		45343		51939
Bắc trung bộ		4377	3747	3704	3704	6280		6219		9402		9460		6422		10318
Thanh Hóa		1577	974	947	947	3237		3237		4312		4132		2410		4992
Nghệ an		425	425	551	551	425		425		1812		1974		1974		2412
Hà Tĩnh		460	492	505	505	447		447		823		899		282		512
Quảng bình		943	884	501	501	850		426		454		454		360		982
Quảng trị		360	299	432	432	452		513		536		536		289		556
Thừa thiên Huế		612	673	768	768	869		1171		1465		1465		1107		864
Duyên Hải Nam trung bộ		4006	3731	5466	5769	4111		4013		5886		6555		7350		8381
Đà Nẵng		434	327	886	1023	348		348		905		905		787		1133
Quảng Nam		1854	2061	2067	2067	1600		1600		2120		2213		3682		5040
Quảng Ngãi		563	146	756	925	681		681		996		996		999		741
Bình Định		174	238	680	624	365		26		1012		1159		480		378
Phú Yên		692	538	538	537	585		837		759		759		849		411
Khánh Hòa		289	421	539	593	532		521		94		523		553		678
Tây nguyên		3313	3342	3785	2975	2808		3153		2295		4387		3474		4435
Kon Tum		859	592	1105	924	653		579		-		914		571		626
Gia Lai		1139	1044	1053	238	732		1139		1020		943		940		755
Đắc lắc		199	180	115	301	250		250		1084		959		561		906
Đắc Nông		-	-	-	-	-		-		191		191		168		148
Lâm đồng		1126	1526	1512	1512	1173		1185		-		1380		1234		2000

Số liệu từ bảng 3 cũng cho thấy, số lượng trẻ em mồ côi được hưởng trợ cấp thường xuyên (theo con số tuyệt đối) ở các tỉnh miền trung là khá lớn, tỉ lệ trẻ em mồ côi được trợ cấp hàng năm là những con số liên tục tăng (thấp nhất là năm 1998, chiếm 31,76% trên phạm vi cả nước; cao nhất là 44,54% trong năm 2009). Chỉ tính riêng khu vực bắc Trung bộ (bao gồm các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế) số trẻ em được thụ hưởng trợ cấp chiếm 44,6% trong toàn khu vực miền Trung và chiếm 19,8% trên toàn quốc. Đây cũng là một điểm đặt biệt của khu vực bắc Trung Bộ nói riêng của khu vực miền Trung nói chung.

Một đối tượng khác nữa đang được thụ hưởng chính sách bảo trợ xã hội từ nguồn quĩ phúc lợi của nhà nước đó là người cao tuổi. Theo luật người cao tuổi Việt Nam và Nghị định số 06/2011/NĐ-CP [7]. Nếu lấy thời điểm mà Nghị định này có hiệu lực (tức là từ từ 1/3/2011) thì trên toàn quốc ước tính có khoản 8,6 triệu người cao tuổi. Đây là một chính sách hoàn toàn phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của chính đối tượng người cao tuổi, đồng thời thể hiện tính nhân văn sâu sắc của chế độ ta khi chăm lo đến đối tượng người cao tuổi khi mà hiện tượng già hóa dân số ở nước ta đang diễn ra mạnh mẽ; bởi theo khảo sát, hiện nay xu hướng người già ít sống với con cháu trở nên phổ biến, do đó đây là thách thức đối với công tác chăm sóc người cao tuổi hiện nay. Bên cạnh đó, vẫn còn 7% người cao tuổi được khảo sát vẫn sống trong nhà tạm, 58,9% người cao tuổi đang phải làm việc để kiếm sống với thu nhập bấp bênh, chủ yếu ở nông thôn. 63% người cao tuổi được hỏi cho rằng, cuộc sống còn thiếu thốn và chưa đến 2% nói rằng cuộc sống rất đầy đủ. Khoảng 14% người cao tuổi đang sống trong hộ nghèo. Cũng theo nghiên cứu, có tới trên 50% số người cao tuổi được phỏng vấn cho rằng tình trạng sức khỏe hiện tại là yếu hoặc rất yếu, gần 50% trong số họ không đủ tiền để chi trả cho các dịch vụ y tế [8]. Tuy nhiên, công bằng mà nói, đây cũng chính là áp lực không nhỏ cho công tác trợ cấp cho đối tượng người cao tuổi khi nguồn kinh phí của nhà nước là có hạn lại phải “chia sẻ” cho nhiều đối tượng khác trong chính sách an sinh xã hội.

Trên bình diện chung, có thể nói rằng, hệ thống an sinh xã hội cho người cao tuổi hiện nay lại không có tính hỗ trợ đối với phần lớn người cao tuổi, đặc biệt là nhóm người cao tuổi dễ tổn thương, vì họ không thể tham gia hệ thống hưu trí do các quy định hiện hành hoặc nhận được mức trợ cấp xã hội quá thấp. Hệ thống hưu trí đóng góp vận hành theo cơ chế tài chính thực thanh thực chi như hiện nay sẽ nhanh chóng bất cân đối về tài chính và sự cân đối này sẽ khiến cho việc trợ cấp đối với người cao tuổi sẽ không bền vững và khó có thể “phủ sóng” đến mọi đối tượng, nhất  là khu vực nông thôn.

Bảng 4: Số người cao tuổi được trợ cấp hàng tháng theo tỉnh/thành phố (đvt: người)

 

STT	Địa phương	Năm 2009
		Tại cộng đồng
Cả nước		691920
	Bắc trung Bộ	140582
	Thanh Hóa	50995
	Nghệ An	48344
	Hà Tĩnh	14198
	Quảng Bình	6171
	Quảng Trị	7994
	Thừa Thiên Huế	12880
	Duyên Hải MT	90725
	Tp. Đà Nẵng	7013
	Khánh Hòa	7497
	Quảng Nam	22851
	Quảng Ngãi	18762
	Bình Định	14783
	Phú Yên	7930
	Ninh Thuận	3739
	Bình Thuận	8150
III.	Tây Nguyên	18844
	Đắc Lắc	5570
	Đắc Nông	1342
	Gia Lai	4406
	Kon Tum	1893
	Lâm Đồng	5633

 

Đối với các tỉnh miền Trung, số người cao tuổi được thụ hưởng chính sách theo nghị định 06/2011/NĐ-CP chiếm đến 36% trong tổng số người cao tuổi cùng diện thụ hưởng trên phạm vi cả nước. Trong đó các tỉnh có số lượng người cao tuổi được thụ hưởng trợ cấp trong khu vực tương đối lớn là Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa thiên-Huế, Quảng Nam, Bình Định. Quả thật, đây là một áp lực đối với các địa phương khi phải cân đối tài chính để chi cho các đối tượng này. Đây chính là mâu thuẫn trong chính sách an sinh xã hội và chính sách kinh tế-xã hội mà nhiều quốc gia mắc phải, nhất là các quốc gia đang phát triển. Chính lẽ đó, muốn bảo đảm bảo chính sách an sinh xã hội, bảo đảm sự công bằng xã hội trong từng bước và trong suốt quá trình phát triển mà Đảng và Nhà nước đã đề ra, cần phải có những giải pháp căn cơ cho vấn đề này[9].

b)      Chế độ trợ cấp đối trợ cấp thường xuyên, đột xuất đối với các đối tượng bảo trợ xã hội

Trong bất cứ một xã hội nào và trong bất kì thời điểm nào, đều tồn tại những người (nhóm người), do một lí do nào đó, cần sự trợ giúp từ phía xã hội và cộng động. Sự trợ giúp này có thể là thường xuyên, cũng có thể là đột xuất; có thể về mặt vật chất cũng có thể về mặt tinh thần. Khu vực miền Trung –Tây Nguyên, như đã nói, được ví như là “khúc ruột” phải chịu nhiều thiệt hại từ thiên tai mà cụ thể là hạn hán, bão lụt. Nhiều hộ gia đình, qua một cơn bão đã khiến họ mất khả năng duy trì cuộc sống; không ít hộ qua một đợt lũ lụt đã trắng tay cần sự trợ cấp từ phía nhà nước và xã hội. Chỉ tính riêng về cơn bão số 9 năm 2009 (bão Ketsana) đã gây thiệt hại cho khu vực miền Trung là: 163 người chết, 11 người mất tích và 629 người bị thương; 21.614 nhà bị sập, trôi; 258.264 nhà hư hại và 294.711 nhà bị ngập. Ngoài ra, bão lũ còn gây thiệt hại rất nặng về nông nghiệp, thủy sản, giao thông, điện, thủy lợi..., tổng thiệt hại ước tính 14.014 tỉ đồng. Trong đó, Quảng Ngãi: 35 người chết, 341 người bị thương, hơn 4.200 nhà bị sập đổ, hơn 68.000 nhà bị tốc mái, tổng giá trị thiệt hại ước tính 4.870 tỉ đồng. Để khắc phục hậu quả bão này, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã phân bổ 80 tỉ đồng và 2.500 tấn gạo của Trung ương về các huyện để hỗ trợ khẩn cấp cho dân. Ngoài ra, tỉnh đã đề nghị Trung ương hỗ trợ thêm 420 tỉ đồng và 3.000 tấn gạo, 500 cơ số thuốc để phòng chống dịch bệnh, xử lý ô nhiễm môi trường. Quảng Nam thì triển khai chương trình “kho lúa cứu dân”, xây dựng mỗi xã một kho lúa để cứu dân. Như vậy, về nguyên nhân sâu xa, đối tượng trợ cấp xã hội, bảo trợ xã hội từ khu vực này xuất phát từ chính những đặt thù từ tình hình địa-kinh tế của khu vực, nó có liên quan đến vấn đề chế độ trợ an sinh cho người nghèo, người có thu nhập thấp. Phần này chúng tôi sẽ nói rõ hơn ở phần sau.

Bây giờ chúng tôi muốn nói đến một đối tượng nữa trong chính sách trợ cấp xã hội đó là người già cô đơn không nơi nương tựa được hưởng trợ cấp thường xuyên từ quĩ phúc lợi xã hội. Theo thống kê của Cục bảo trợ xã hội, số người già cô đơn không nơi nương tựa trên phạm vi toàn quốc có xu hướng ngày càng gia tăng cùng với sự gia tăng người cao tuổi và tốc độ già hóa dân số của Việt Nam. Nếu như thời điểm năm 1998 số người già cô đơn không nơi nương tựa chỉ là 61915 đối tượng nhưng đến năm 2007 con số này lên đến 591563 người (tăng gần 10 lần). Như vậy,  có thể nói những đối tượng được hưởng trợ cấp thường xuyên từ nguồn ngân sách của Nhà nước nói chung, đối tượng là người gia cô đơn không nơi nương tựa ở khu vực miền Trung ngày càng gia tăng. Điều này khiến cho vấn đề trợ cấp xã hội cho đối tượng này có nhiều khó khăn mà cụ thể là khó khăn về tài chính. Chính lẽ đó, việc chỉ “trông chờ” vào nguồn lực có hạn của Nhà nước, trong khi các đối tượng trợ cấp ngày một gia tăng như hiện nay đã trở thành một mẫu thuẫn trong chính chính sách an sinh xã hội của chúng ta mà những số liệu từ khu vực miền Trung là một minh chứng. Do vậy, về lâu dài, cần phải có những biện pháp hữu hiệu, căn cơ, có tầm chiến lược mới có thể đảm bảo được vấn đề thực thi chính sách bảo trợ xã hội. Vậy phải cần có những giải pháp thế nào, chúng tôi sẽ bàn ở phần sau.

Bảng 5: người già cô đơn không nơi nương tựa được hưởng trợ cấp thương xuyên theo tỉnh/thành phố.

 

Tỉnh/ thành phố	Năm 1998	Năm 1999	Năm 2000	Năm 2001	Năm 2002	Năm 2003	Năm 2004	Năm 2005	Năm 2006	Năm 2007
Toàn quốc	61915	65079	73411	72045	68573	76964	157622	193813	155285	591563
Bắc trung bộ	15424	16618	14583	145832	13422	12876	76725	76280	44932	79014
Thanh Hóa	5237	5237	5145	5145	2225	2225	14120	14120	17400	26189
Nghệ an	2762	2762	2719	2719	2699	2699	19013	19013	19095	21377
Hà Tĩnh	2476	3258	3262	3262	3243	3243	4453	4008	2889	13046
Quảng bình	2510	2510	910	910	1700	1030	35453	35453	1242	5945
Quảng trị	1235	1235	1260	1260	1400	1511	1518	1518	1529	4431
Thừa thiên Huế	1204	1616	1287	1287	2155	2168	2168	2168	2777	8026
Duyên Hải Nam trung bộ	8676	6092	9965	9778	9968	10850	16557	16631	18100	46695
Đà Nẵng	582	582	748	887	759	759	1002	1002	1029	5469
Quảng nam	2086	1892	1861	1861	2204	2204	4300	3948	4404	10347
Quảng ngãi	2612	26	3356	3354	3331	3331	4317	4317	4335	8904
Bình Định	1872	1908	2245	891	2817	2818	2669	2484	3315	11009
Phú Yên	981	858	836	853	715	832	1728	1924	2425	6058
Khánh Hòa	543	826	919	957	142	906	2541	2956	2592	7908
Tây nguyên	2171	2423	2427	919	2771	2951	2331	4664	4964	33463
Kon Tum	393	398	420	561	571	597	583	579	721	2645
Gia Lai	916	1013	1020	99	789	1043	25	2135	461	7833
Đắc lắc	147	35	12	259	100	100	482	709	1387	12022
Đắc Nông	-	-	-	-	-	-	138	138	111	2792
Lâm đồng	715	977	975	975	1311	1211	1103	1103	2284	8171

 

c)      Chế độ, chính sách trợ giúp người nghèo, người có thu nhập thấp

Trợ giúp người nghèo, người có thu nhập thấp là một trong những thành tố quan trọng hệ thống chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta. Trong những năm qua, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia thực hiện tốt chương trình Quốc gia về xóa đói giảm nghèo theo mục tiêu Thiên niên kỉ của Liên hiệp quốc. Bằng chứng là Đảng và Nhà nước đã xem vấn đề xóa đói giảm nghèo thành một trong những mục tiêu chiến lược nhằm giải quyết nạn đói nghèo và phát triển kinh tế xã hội theo hướng bền vững. Không phải ngẫu nhiên mà thế giới đã có những đánh giá cao và ghi nhận những thành tựu của chúng ta về Chương trình mục tiêu quốc gia về xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, với đặc thù về điều kiện lịch sử-địa lí và điều kiện chính trị-xã hội của Việt Nam, chính sách xóa đói giảm nghèo nói chung, chính sách hỗ trợ cho người nghèo, hộ nghèo của chúng ta cũng còn những bất cập. Tỉ lệ người nghèo mặc dù đã giảm theo các năm nhưng vẫn còn khá cao (ước tính tỉ lệ hộ nghèo theo chuẩn mới của Việt Nam năm 2011 khoảng 15%)[10]. Bên cạnh đó, công cuộc xóa đói giảm nghèo của chúng ta là chưa bền vững và khoản cách chênh lệch giàu nghèo ngày càng dãn rộng. Riêng khu vực miền Trung và Tây Nguyên, nơi có tỉ lệ hộ nghèo cao nhất nước, việc thực hiện trợ cấp cho đối tượng này gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân, như đã nói khu vực này thường chịu nhiều thiệt hại từ thiên tai nên số đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp luôn tăng lên hàng năm, chính lẽ đó mà các tỉnh như Quảng Bình, Kon Tom, Đắc Lắc tỉ lệ hộ nghèo vẫn ở mức 20%. Rõ ràng đây mà một thách thức cho các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên.

Bảng 6: Kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg tính đến 31/01/2011 (đvt: hộ)

 

TT	Tỉnh	Kế hoạch hỗ trợ của các ĐP			Số lượng hộ nghèo được hỗ trợ
		Tổng số (hộ)	Trong đó		Tổng số (hộ)	Tỷ lệ (%)	Trong đó
			Hộ thuộc 62 huyện nghèo	Hộ dân tộc Khơme			Hộ thuộc 62 huyện nghèo	Tỷ lệ (%)	Hộ dân tộc Khơme	Tỷ lệ (%)
	Cả nước	512.425	75.452	23.693	316.975	61,9	72.07	95,5	21.462	90,6
I.	Bắc Trung Bộ	88738	22108	-	53371	60,1	21.432	96,9	-	-
1.	Thanh Hóa	35043	12678	-	21665	61,8	12.678	100,0	-	-
2.	Nghệ An	26016	7355	-	17156	65,9	7.355	100,0	-	-
3.	Hà Tĩnh	11103	-	-	6372	57,4	-	-	-	-
4.	Quảng Bình	4426	713	-	2873	64,9	713	100,0	-	-
5.	Quảng Trị	7797	1362	-	2926	37,5	686	50,4	-	-
6.	Thừa Thiên - Huế	4353	-	-	2379	54,7			-	-
II.	Duyên hải miền Trung	40700	15137	-	26018	63,9	14.044	92,8	-	-
7.	Quảng Nam	14533	1345	-	6654	45,8	1.249	92,9	-	-
8.	Quảng Ngãi	12744	10880	-	11086	87,0	9.906	91,0	-	-
9.	Bình Định	3805	1989	-	3050	80,2	1.989	100,0	-	-
10.	Phú Yên	4121	-	-	587	14,2	-	-	-	-
11.	Khánh Hòa	1223	-	-	1016	83,1	-	-	-	-
12.	Ninh Thuận	4274	923	-	3625	84,8	900	97,5	-	-
VI.	Tây Nguyên	41329	3505	-	29597	71,6	3.067	87,5	-	-
13.	Kon Tum	8209	2767	-	3391	41,3	2.329	84,2	-	-
14.	Đắc Lắc	12849	-	-	12849	100,0	-	-	-	-
15.	Gia Lai	10997	-	-	4083	37,1	-	-	-	-
16.	Đắc Nông	1956	-	-	1956	100,0	-	-	-	-
17.	Lâm Đồng	7318	738	-	7318	100,0	738	100,0	-	-

 

Từ số liệu trên chúng ta dễ dàng thấy rằng, từ sự chỉ đạo sát sao và kịp thời của Chính phủ, từ sự cố gắng, nỗ lực của chính quyền địa phương, công tác hỗ trợ cho đối tượng nghèo, hộ nghèo theo các Chương trình mục tiêu quốc gia của từng địa phương là đáng ghi nhận. Thế nhưng, vấn đề là ở chỗ, hỗ trợ cho người nghèo, hộ nghèo không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ về vật chất (như hỗ trợ về nhà ở, chính sách hỗ trợ tiền điện…) mà điều thiết yếu là cần phải nâng cao nhận thức của đối tượng này bằng nhiều hình thức và bằng nhiều kênh như giáo dục, y tế, văn hóa. Có như vậy, mục tiêu xóa đói giảm nghèo mới nhanh chóng đạt được và mang tính bền vững.

3. Vấn đề tồn tại trong công tác cứu trợ xã hội ở các tỉnh miền trung và một số giải pháp tương ứng

Trong bất kì xã hội nào cũng tồn tại và phát sinh nhiều người, nhiều nhóm xã hội, do những hoàn cảnh nào đó mà họ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt và cần một sự trợ giúp từ phía xã hội và cộng đồng. Do đó, chính sách an sinh xã hội nói chung, trợ giúp xã hội nói riêng trở thành một bộ phận thiết yếu hướng vào nhóm cư dân thiệt thòi, yếu thế hay nhóm dễ bị tổn thương này.

Khu vực miền Trung, trong những năm qua, đã và đang thực hiện tốt công tác trợ cấp xã hội mà cụ thể là các nhóm đối tượng như người tàn tật, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, người cao tuổi, người nghèo, hộ nghèo, người có thu nhập thấp. Tuy nhiên từ những phân tích ở trên, chúng ta nhận thức công tác trợ cấp xã hội từ nguồn quĩ công cộng của khu vực này còn tồn tại những điểm bất cập sau:

Thứ nhất, Trong công tác thực hiện các chế độ trợ cấp còn mang tính “hành chính hóa” hay “ban ơn hóa”. “Hành chính hóa” thể hiện ở chỗ, dường như chính quyền sở tại của các tỉnh thành vẫn còn mang tính thụ động và việc thực hiện các chế độ trợ cấp dường như là thực hiện sự “chỉ đạo” từ TƯ. Đành rằng, chương trình an sinh xã hội hay trợ cấp xã hội từ nguồn quĩ công cộng cần có sự định hướng chỉ đạo của TƯ, thế nhưng không thể bị động và thực hiện theo kiểu “cầm tay chỉ việc” từ TƯ mà các cấp lãnh đạo, các cấp ủy đảng, căn cứ trên tình hình thực tiễn của địa phương, đưa ra và thực hiện những quyết sách liên quan nhằm giảm thiểu những rủi ro cho các đối tượng yếu thế, nhóm dễ bị tổn thương. “Ban ơn hóa” thể hiện ở chỗ, từ thực tiễn cho thấy không ít cán bộ coi việc thực thi chế độ trợ cấp xã hội cho các đối tượng thụ hưởng là một sự ban ơn, và chính là là những người đi ban phát ân huệ cho người khác. Chính quan niệm này cũng đã dẫn đến nhiều hệ lụy ngoài ý muốn về chính sách tốt đẹp của Nhà nước. Từ tồn tại này, theo chúng tôi, giải pháp tương ứng là, cần phải nâng cao hiểu biết của các nhà quản lí, hoạch định chính sách, thực thi chính sách về bản chất và mục tiêu của chính sách an sinh xã hội cũng như chính sách trợ cấp xã hội; đồng thời cần phải nâng cao tính chủ động của từng địa phương trong công tác hỗ trợ, trợ cấp xã hội nhất là công tác xóa đói giảm nghèo. Bên cạnh đó, cần phải tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho các đối tượng thụ hưởng. Chính mỗi đối tượng thụ hưởng là một nguồn lực cho bản thân, cho xã hội chứ không phải là một lực cản hay chờ đợi một sự ban ơn từ phía xã hội. Có như vậy, chính sách hỗ trợ xã hội mới thực sự có ý nghĩa và là một động lực cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội.

Thứ hai, từ những quan sát thực tiễn các tỉnh/thành ở khu vực miền Trung-Tây Nguyên cho thấy, khi thực hiện chính sách về các chế độ trợ cấp xã hội, các địa phương này vẫn tiến hành theo kiểu “rời rạc”. Sự “rời rạc” này thể hiện ở hai phương diện: một là không có sự gắn kết giữa các địa phương khi thực thi chính sách bảo trợ xã hội nói chung, chính sách trợ cấp nói riêng, thậm chí còn diễn ra tình trạng “mạnh ai nấy làm”. Kinh nghiệm của nhiều quốc gia cho thấy, khi thực hiện chính sách trợ cấp xã hội phải phát huy nhân tố gắn kết vùng (với những điều kiện lịch sử, địa lí, văn hóa-xã hội, kinh tế-xã hội tương đồng) nhằm phát huy hiệu quả của chính sách, tránh tình trạng “so bì” hay “bản vị”. Một phương diện khác nữa thể hiện sự “rời rạc” nữa là chưa có sự gắn kết giữa chính sách trợ cấp xã hội với chính sách khác như chính sách phát triển kinh tế vùng, chính sách phát triển kinh tế và phát huy thế mạnh của từng địa phương. Chính điều này khiến cho công tác trợ cấp xã hội thiếu tính chiến lược, tính bền vững và tính hài hòa. Từ tồn tại này, giải pháp tương ứng là, cần gắn kết các địa phương trong khu vực miền Trung-Tây Nguyên trong công tác trợ cấp xã hội. Có thể hình thành qũi trợ cấp xã hội cho khu vực này. Trong khi tiến hành thực thi chính sách trợ cấp xã hội cần phải tiến hành trên bình diện vùng, tránh tư tưởng bản vị nhưng cũng tránh tình trạng “cha chung không ai khóc”. Song song với nó, cần gắn kết các chương trình mục tiêu quốc gia, các thể chế chính sách của Đảng, Nhà nước về chiến lược phát  triển kinh tế xã hội với chính sách an sinh xã hội và thực hiện chế độ trợ cấp xã hội. Cần xem chính sách trợ cấp xã hội là một thành tố trong chính sách phát triển kinh tế xã hội nói chung của địa phương, vùng miền của của quốc gia.

Thứ ba, thực tiễn khu vực miền Trung cho thấy, việc thực hiện chế độ trợ cấp xã hội là của các tỉnh/thành là trách nhiệm của “nhà nước” mà cụ thể là Sở lao động thương binh và xã hội các địa phương. Điều này “đúng nhưng chưa trúng”. Việc kiến lập và thực thi chính sách an sinh xã hội mà cụ thể là chính sách trợ cấp xã hội là trách nhiệm của nhà nước và trực tiếp tổ chức thực hiện là Sở lao động thương binh và xã hội các địa phương. Tuy nhiên, nếu cứ “qui trách nhiệm” như vậy thì hiệu quả của công tác trợ cấp xã hội sẽ không cao, nếu không muốn nói là phiến diện và bất cập. Bởi lẽ, trợ cấp xã hội là việc liên quan đến nhiều vấn đề xã hội khác nhau, đòi hỏi cần có sự kết hợp giữa các cơ quan hữu quan, các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức nghề nghiệp và của gia đình, của cộng đồng và của chính đối tượng thụ hưởng.  Dó đó, cần phải nâng cao năng lực và trách nhiệm của các cơ quan hữu quan, các tổ chức chính trị-xã hội và của từng người dân trong việc thực hiện các chế độ trợ cấp xã hội. Bởi trợ cấp xã hội không phải là “trách nhiệm ban ơn” từ nhà nước mà là trách nhiệm xã hội của các cơ quan hữu quan, của chính đối tượng thụ hưởng nhằm nâng cao năng lực của đối tượng, góp phần ổn định và phát triển xã hội.

Thứ tư, trong khi nguồn lực tài chính của Nhà nước có hạn, nguồn lực tự chủ của các địa phương khu vực miền Trung không phải dồi dào, thế những nếu chỉ dựa vào nguồn quĩ công cộng để thực hiện chế độ trợ cấp xã hội là điều bất cập. Thực tế của khu vực miền Trung cho thấy, nguồn quĩ mà Nhà nước hỗ trợ cho khu vực này chiếm đến 38,6% trong tổng nguồn kinh phí quốc gia cho lĩnh vực trợ cấp các đối tượng. Trong khi đó, số lượng người đủ điều kiện thụ hưởng trợ cấp xạ hội của khu vực này luôn tăng lên hằng năm nhưng số đối tượng được thụ hưởng trên thực tế lại giảm đi (30% số người khuyết tật ở khu vực miền Trung được thụ hưởng chính sách trợ cấp xã hội từ nguồn quĩ công cộng). Điều này dẫn đến một mâu thuẫn: các đối tượng thụ hưởng sẽ phải chia sẽ “một phần chiếc bánh” mà Nhà nước rót về các tỉnh/thành khiến cho phần thụ hưởng của đối tượng ngày một ít đi và có tính thiếu bền vững. Như vậy, với nguồn lực nhà nước có hạn, các địa phương nên chủ động tạo nguồn quĩ phúc lợi bằng nhiều kênh khác nhau thông qua việc vận động xã hội cùng tham gia vào công tác trợ cấp xã hội bằng phương thức xã hội hóa. Kinh nghiệm của Hàn Quốc, Philipin, Nhật Bản, Thái Lan cho thấy, nếu chỉ dựa vào nguồn quĩ công cộng (ngân sách nhà nước) để trợ cấp xã hội cho các đối tượng là không bền vững, không căn cơ. Do đó, nhà nước chỉ đóng vai trò “chất xúc tác”, kêu gọi các nguồn lực xã hội cùng tham gia công tác an sinh xã hội nói chung, công tác trợ giúp xã hội nói riêng. Như thế vừa đảm bảo nguồn quĩ bền vững vừa tuyên truyền giáo dục toàn dân về ý thức, trách nhiệm đối với xã hội, đối với các đối tượng yếu thế. Do đó, theo chúng tôi, miền Trung với truyền thống văn hóa tương thân tương ái, thương người như thể thương thân, nên tuyên truyền kêu gọi nhiều nguồn lực xã hội cùng tham gia vào công tác trợ cấp xã hội, từ đó hình thành quĩ phúc lợi xã hội cho vùng. Ngoài ra, theo chúng tôi, cần phải đưa quĩ phúc lợi này “sinh lợi” bằng cách đưa quĩ lên sàng chứng khoán để vừa công khai hóa, minh bạch hóa lại vừa sinh lợi. Như thế càng thúc đẩy xã hội hóa công tác trợ giúp xã hội, thúc đẩy ý thức cộng đồng của nhân dân.  

Thứ năm, như đã phân tích, với đặc thù của một vùng đất chịu nhiều thiệt thòi trong chiến tranh lại phải gánh chịu nhiều tác động của thiên tai như hạn hán, bão lụt… khiến cho khu vực này vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn, nhất là trong công tác cứu trợ xã hội, trợ cấp xã hội. Khó khăn đó thể hiện ở chỗ, vì những điều kiện lịch sử, địa lí, chính trị-xã hội, kinh tê-xã hội đặc thù đó mà số đối tượng cần được sự trợ cấp, hỗ trợ từ phía xã hội tương đối lớn, trong khi nguồn lực quốc gia cũng như nguồn lực của mỗi địa phương là có hạn tạo nên tình huống “lực bất tòng tâm” trong công tác an sinh xã hội. Do đó, chúng tôi thiết nghĩ, đối với khu vực miền Trung-Tây Nguyên, cần phải gắn kết chế độ an sinh xã hội nói chung, chế độ trợ cấp xã hội nói riêng vào trong từng chính sách phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương và của toàn vùng. Cụ thể mà nói, khi kêu gọi đầu tư, các nhà hoạch định chính sách vùng cũng như chính sách địa phương mình, cần đưa yếu tố an sinh xã hội làm “điều kiện cần” và “điều kiện thiết yếu” cho các nhà đầu tư. Đứng về phía chính quyền, có quyền yêu cầu nhà đầu tư thực hiện một số nghĩa vụ về trợ cấp xã hội (như hỗ trợ kinh phí, thu nhận việc làm, hỗ trợ kĩ thuật…), về phía nhà đầu tư cần phải xem đây là yếu tố “công tác xã hội” để có nghĩa vụ chia sẻ khó khăn cho vùng và cho từng địa phương. Biện pháp này vừa gắn kết nhà đầu tư với địa phương và người dân, vừa chia sẻ gánh nặng kinh phí từ phía nhà nước, vừa mang tính bền vững trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội của vùng.

 

---

[1] Trong bài viết này,  chúng tôi dùng khái niệm “miền Trung-Tây Nguyên” hay “miền Trung” đều hàm chỉ 17 tỉnh/thành thuộc các khu vực Bắc Trung Bộ, Duyên Hải Miền Trung và Tây Nguyên.

[2] Nhóm yếu thế, nhóm dễ bị tổn thương  (Vulnerable groups) là nhóm được nói đến trên hai phương diện: một là tình trạng bấp bênh về công ăn việc làm, hai là mức độ thụ hưởng các nguồn lợi về an sinh xã hội và được định nghĩa như sau: “Dễ tổn thương không hoàn toàn đồng nghĩa với nghèo đói nhưng họ có rất ít khả năng tự bảo vệ, bấp bênh và dễ rơi vào rủi ro, sốc (shock) và căng thằng (stress). Xem: Phạm Đi, “Tính dễ tổn thương một biểu hiện của nghèo đô thị”, Tạp chí Sinh hoạt lí luận, số 3(70) 2005, trang 44-45.

[3] Nguồn: Cục bảo trợ xã hội, Bộ Lao động thương binh và xã hội. Trong năm 2009, tổng kinh phí trợ cấp thường xuyên trong phạm vi cả nước là 1.988.811.029.000đ, trong khi đó chi cho Khu vực miền Trung- Tây Nguyên là 767.154.960.000đ

[4] Nguồn: Bộ lao động thương binh và xã hội

[5] Ở đây, theo số liệu thống kê của Bộ Lao động thương binh và xã hội thì các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên là 17 tỉnh theo số liệu thống kê được trợ cấp thường xuyên từ quĩ phúc lợi của Nhà nước. Xét về tỉ lệ thì chiếm khoảng 27%  số tỉnh thành trong cả nước.

[6] Theo thống kê, hiện có khoản 5 triệu người bị phơi nhiễm chất độc da cam từ chiến tranh

[7] Nghị định số 06/2011/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Người cao tuổi. Theo đó, mức chuẩn trợ cấp xã hội để xác định mức trợ cấp xã hội hằng tháng, mức trợ cấp nuôi dưỡng hằng tháng đối với người cao tuổi (NCT) là 180.000 đồng (hệ số 1.0). Mức trợ cấp xã hội hằng tháng thấp nhất đối với NCT quy định tại Điều 17 Luật NCT sống tại cộng đồng do UBND xã, phường, thị trấn quản lý như sau: Mức 180.000 đồng/người/tháng (hệ số 1.0) đối với NCT từ đủ 60 đến 80 tuổi và mức 270.000 đồng/người/tháng (hệ số 1.5) đối với NCT từ đủ 80 tuổi trở lên thuộc hộ gia đình nghèo không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng chế độ trợ cấp xã hội hằng tháng.NCT từ đủ 80 tuổi trở lên không thuộc diện quy định như trên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trợ cấp xã hội hằng tháng cũng được hưởng trợ cấp 180.000 đồng/người/tháng. NCT được nuôi dưỡng trong các cơ sở bảo trợ xã hội quy định tại khoản 2 Điều 18 Luật NCT và NCT đủ điều kiện tiếp nhận vào sống trong các cơ sở bảo trợ xã hội nhưng có người nhận chăm sóc tại cộng đồng quy định tại Điều 19 Luật NCT sẽ được hưởng mức trợ cấp 360.000 đồng/người/tháng (hệ số 2,0). Ngoài ra, nghị định cũng quy định, NCT được giảm ít nhất 15% giá vé, giá dịch vụ khi tham gia giao thông bằng tàu thuỷ chở khách, tàu hoả chở khách, máy bay chở khách; NCT được giảm ít nhất 20% giá vé, giá dịch vụ khi tham quan, di tích văn hoá, lịch sử, bảo tàng, danh lam thắng cảnh, tập luyện thể dục, thể thao tại các cơ sở thể dục thể thao có bán vé hoặc thu phí dịch vụ.

[8] Nguồn: Cục Bảo trợ xã hội

[9] Trong phần giải pháp chúng tôi sẽ bàn thêm về vấn đề này.

[10] Tỉ lệ hộ nghèo qua các năm: 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 lần lược là 18,1%, 14,75%, 12,1%, 11,3%, 9,45%