SỰ THAM GIA CỦA NGƯỜI DÂN VÀO CÔNG
TÁC QUY HOẠCH VÀ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ
Kinh
nghiệm trên thế giới đã chỉ ra rằng, nếu nơi nào làm tốt công tác quản lí đô
thị thì sẽ thúc đẩy tiến trình đô thị hóa nhanh, hợp lí, hiện đại và ngược lại.
Quản lý đô thị không đơn thuần chỉ là mặt hành chính mà nó, ở một giác độ nào
đó mà nói, là một khoa học, một nghệ thuật; quản lí đô thị không chỉ là việc
quản lí kinh doanh, đất đai, nhà ở, cơ sở hạ tầng kĩ thuật, quản lí hành chính
nhà nước, môi trường, tài chính đô thị mà còn là quản lí con người gắn với văn
hóa xã hội hiện hữu; quản lí đô thị không chỉ là nhiệm vụ của nhà quản lí mà,
đó là nhiệm vụ của toàn thể người dân với tư cách là một công dân đô thị.
Thông
thường mà nói, khi nói đến chủ thể quản lí đô thị người ta nghĩ ngay đến các
định chế quản lí Nhà nước trong phạm vi thành phố đó là các cơ sở ban ngành các
cấp. Từ đó, khi nói đến cải tiến quản lí người ta chỉ tập trung bàn về chức
năng, nhiệm vụ, sự phân công phân cấp và mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước,
bởi theo cách nghĩ thông thường, các định chế Nhà nước mới có thể (và có quyền)
để quản lí đô thị. Thực tế cho thấy, có nhiều nhân tố khác tham gia trực tiếp
hay gián tiếp có ảnh hưởng nhất định đến tiến trình quản lí đô thị như các nhà
đầu tư trong và ngoài nước, các tổ chức tài trợ quốc tế, các tổ chức phi chính
phủ và đặc biệt là chính các tầng lớp dân cư trong đô thị ấy. Kinh nghiệm nhiều
nước cho thấy, nếu chỉ “đóng khung” cho việc cải tiến việc quản lí đô thị bằng
những định chế nhà nước thì rất khó lòng có được một cơ chế quản lí tối ưu,
quản lí và vận hành theo phương thức chính quyền đô thị càng cần phải vận động thị dân tham gia vào trong quá
trình quản lí đô thị (bàn bạc, thảo luận các chính sách liên quan, nhất là các
chính sách liên quan đến lợi ích thiết thân của đại đa số thị dân). Hơn thế
nữa, các nguồn lực nhà nước ngày càng không đáp ứng được nhu cầu phát triển đô
thị nên sự tham gia của các nhân tố khác ngoài định chế nhà nước trở nên cần
thiết, đặc biệt là các nguồn lực trong nhân dân. Một khía cạnh nào đó mà nói,
phát huy vai trò của thị dân trong việc quản lí đô thị là cách làm đúng phù hợp
với nguyện vọng của nhân dân và thể hiện vai trò, quyền của người dân vào công
tác xây dựng quản lí đô thị nói riêng, trong việc phát triển kinh tế-văn hóa-xã
hội nói chung và một phần nào cũng thể hiện quyền làm chủ của nhân dân.
Rõ
ràng, các tầng lớp dân cư trong đô thị vừa là đối tượng chịu sự quản lí của
công tác quản lí đô thị nhưng lại vừa là chủ thể tham gia vào công tác quản lí
đô thị. Nếu có định hướng đúng và khuyến khích được sự tham gia tích cực của
các bộ phận dân cư thì công tác quản lý đô thị sẽ có nhiều thuận lợi hơn. Muốn
làm được điều trước hết, đòi hỏi những người có trách nhiệm về quản lí xây dựng
đô thị phải “nhìn thấy” được nguồn lực này, thừa nhận sự tham gia của người dân
vào công tác quản lí đô thị là cần thiết và tất yếu. Kế đến là có những động
thái tích cực và thiết thực để “kéo” người dân vào công tác quản lí đô thị mà
cụ thể là tiến hành nghiên cứu nhu cầu của người dân để làm cơ sở cho các chính
sách quản lí đô thị, đặc biệt là trong quá trình xây dựng lối sống đô thị, văn
hóa văn minh đô thị, phát huy các giá trị và phong tục tập quán... Thứ nữa,
khuyến khích người dân tham gia và thay đổi những phương thức ứng xử của họ,
xây dựng một lối sống tích cực, vì cộng đồng, vì thành phố. Song song với nó là
phải đẩy mạnh các hoạt động của các đoàn thể xã hội và các hình thức tự quản
tương ứng.
Trong
thời gian qua, thành thật mà nói, trong công tác quản lí, xây dựng và qui hoạch
đô thị, chúng ta đã chưa chú trọng đúng mức về vai trò của các tầng lớp nhân
dân, chưa phát huy được hết tiềm năng của họ và chưa đặt họ đúng vào vai trò,
vị trí cần thiết. Nói khác đi, chưa thiết lập được mối quan hệ giữa người dân
trong công tác quản lí đô thị, chính lẽ đó sự tham gia của người dân vào công
tác quản lí đô thị còn mờ nhạt. Trong bối cảnh xây dựng và vận hành chính quyền
đô thị như TP.HCM hiện nay, việc phát huy và khuyến khích thị dân (và cộng đồng
cư dân đô thị) vào trong quá trình quản lí đô thị là hết sức cần thiết.
Một
thành phố luôn gồm có “phần cứng” và “phần mền” tức là không gian kiến trúc đô
thị và không gian xã hội đô thị. Trong đó, lối sống của thị dân phát họa nên
“hình tượng mềm” của thành phố đó và thông qua những hoạt động sống của họ sẽ
là phương thức để thể hiện “hình tượng thành phố”.
Yêu
mến, bảo vệ, tôn tạo thành phố của mình; chính mỗi thị dân Đà Nẵng là một thành
tố không thể tách rời tiến trình phát triển của Đà Nẵng ở hiện tại cũng như
trong tương lai.
Nhận xét
Đăng nhận xét