XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI CẦN CHÍNH SÁCH MỚI
Thực tiễn sau 5
năm xây dựng nông thôn mới cho thấy đã đến lúc cần rà soát hệ thống
chính sách liên quan để sửa đổi những điểm chồng chéo, chưa phù hợp; bổ sung,
hoàn thiện, ban hành chính sách mới, tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng nông
thôn mới trong giai đoạn tới.
Mục tiêu then chốt
của xây dựng nông thôn mới (NTM) là rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và nông
thôn, xây dựng bộ mặt nông thôn hiện đại, đem lại lợi ích cho đông đảo nông
dân.
Để xây dựng
NTM đạt hiệu quả trong giai đoạn tới, Chính phủ và các cơ quan hữu quan cũng cần
rà soát lại các văn bản quy phạm và các chính sách cụ thể, vừa bảo đảm tính nhất
quán trong công tác chỉ đạo, vừa tránh chồng chéo trong quá trình triển khai thực
hiện các nội dung NTM.
Xây dựng tiêu chí linh
hoạt theo phân loại nông thôn
Trước hết cần
điều chỉnh một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM theo hướng
phù hợp với từng vùng miền (đồng bằng, ven đô, vùng núi, ven biển, hải đảo).
Theo đó,
ban hành các tiêu chí “Huyện NTM » theo hướng bổ sung các chỉ tiêu về liên
kết vùng, liên kết giữa các xã trong huyện về sản xuất, giao thương cũng như
các hạ tầng dùng chung.
Ngoài ra, cần
có cơ chế đặc thù hỗ trợ xây dựng NTM đối với các vùng cao, bãi ngang, hải đảo
có đặc điểm riêng và xuất phát điểm thấp.
Với tính chất
đa dạng, phức tạp, chênh lệch về trình độ phát triển giữa các vùng miền như ở
nước ta, không thể áp dụng một cách rập khuôn các tiêu chí. Vì vậy có thể phân
chia nông thôn nước ta thành các loại nông thôn (như việc phân loại đô thị) để
có cơ chế đầu tư phù hợp và ban hành các bộ tiêu chí phù hợp, tương thích.
Đối với loại
nông thôn ở điều kiện phát triển kém thì cần phải tính đến những chính sách, cơ
chế, hỗ trợ đặc thù nhằm tạo điều kiện thuận lợi và cú hích tốt để làm tiền đề
cho các địa phương này thực thi xây dựng NTM.
Việc phân
loại nông thôn và linh hoạt điều chỉnh một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí để phù
hợp với tình hình thực tế của địa phương, vùng miền, loại nông thôn là điều cần
thiết. Điều này cần có cơ chế chính sách hợp lý, khoa học, để vừa đạt được mục
tiêu của NTM vừa không phá vỡ những nét văn hóa vốn có và phát huy được tiềm
năng của từng vùng miền, từng địa phương.
Đồng thời,
tránh tình trạng chạy đua, bệnh thành tích, ép dân đóng góp... như đã xảy ra.
Có cơ chế lồng ghép
các nguồn vốn
Cần tích hợp
các chương trình, chính sách để bảo đảm không xảy ra chồng chéo trong hoạt động
và triển khai các nội dung trùng lắp như chương trình 135, chương trình theo
Nghị quyết 30a, chương trình hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang...
(đều có các phần trùng lắp nhau như hỗ trợ sản xuất, hỗ trợ giáo dục, hỗ trợ tiếp
cận với đào tạo nghề...).
Muốn vậy, cần
kịp thời ban hành những chính sách, cơ chế lồng ghép các nguồn vốn thực hiện
xây dựng NTM theo quy định để định hướng, hướng dẫn các địa phương vừa vận dụng
đúng mục đích các nguồn vốn của Nhà nước, tránh chồng chéo, đầu tư dàn trải,
không đúng hướng các nguồn vốn quốc gia vừa tạo điều kiện, cơ chế cho các địa
phương phát huy nội lực và huy động các nguồn vốn xã hội hóa cho xây dựng NTM ở
địa phương.
Cùng với đó
là việc hoàn thiện và thực thi chính sách thu hút đầu tư các doanh nghiệp về
nông thôn trong một số lĩnh vực, nhằm giải quyết được việc làm cho cư dân nông
thôn, nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, vừa tạo lực hút các nguồn lực (nhân
lực trẻ) về lại địa phương.
Để làm được
điều này, cần có những cơ chế, chính sách ưu đãi cho những doanh nghiệp có
ngành nghề liên quan đến nông nghiệp, chế biến sản phẩm nông nghiệp, và bảo đảm
đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp.
Không để cán bộ địa
phương phải “đóng quá nhiều vai”
Việc triển
khai xây dựng NTM thời gian qua cũng bộc lộ một số bất cập về công tác cán bộ
chuyên trách trong lĩnh vực này. Trong đó, do yêu cầu của từng cấp, ngành mà đã
hình thành quá nhiều ban chỉ đạo dẫn đến tình trạng “giẫm chân” lên nhau trong
công tác chỉ đạo và hiện tượng “lạm phát” họp hành.
Thiết nghĩ,
xây dựng NTM là chương trình có tính chiến lược, tổng thể nên công tác tổ chức,
cơ cấu cán bộ cần phải được hoạch định một cách khoa học, tránh tình trạng cán
bộ địa phương phải “đóng quá nhiều vai” vừa thuộc các ban chỉ đạo, vừa thuộc
ban điều hành, tổ giúp việc.
Do vậy,
Trung ương nên nghiên cứu về chính sách, cơ chế để ghép các ban chỉ đạo, ban điều
hành nhằm giảm hội họp. Qua đó công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mới hiệu quả,
tránh lãng phí (chẳng hạn có thể ghép Ban chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa khu
dân cư với Ban chỉ đạo chương trình xây dựng NTM).
Ngoài ra, cần
có chính sách hỗ trợ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm NTM các cấp (nhất
là cấp xã), trong đó cần tính đến cán bộ chuyên trách (một phó chủ tịch phụ
trách về NTM) để có điều kiện pháp lý trong định hướng chỉ đạo và điều hành NTM
trong thời gian tới.
TS. Phạm Đi
Bài viết đăng trên trang điện tử Chính phủ tháng 11/2015 (http://baochinhphu.vn/Gop-y-Hien-ke/Xay-dung-nong-thon-moi-can-chinh-sach-moi/242129.vgp
.)
Nhận xét
Đăng nhận xét