ĐỪNG HỎI "TẠI AI" MÀ HÃY HỎI "VÌ SAO"?

Đừng hỏi “tại ai?” mà hãy hỏi “vì sao?”

 

Đọc những bài viết đăng trên Tuổi trẻ về diễn đàn “Nâng cao chất lượng đào tạo đại học”, tôi có cảm giác – không biết có võ đoán không – người ta bàn về “tại ai” hơn là giải thích “vì sao”. Trò thì bảo thầy chỉ đọc cho sinh viên chép, không phát huy tính tích cực của trò. Thầy (đại diện là bài viết của người trong cuộc: giảng viên Thủy Hiền – TT 22-9) thì bảo trò thụ động, không tự thân vận động, “đừng vội trách thầy mà hãy xem lại chính cách học của mình”…

Trò đúng? Chưa hẳn. Thầy sai? Chắc gì? Ai cũng có cái lý riêng của họ cả. Đừng nên đỗ lỗi cho ai mà hãy cùng nhận thấy một thực tế đáng buồn: chất lượng đào tạo (cụ thể là việc dạy và học) đại học của ta chưa cao. Đâu là nguyên nhân?

Về phía nhà trường (rộng hơn là phía quản lý) luôn thay đổi, mà muốn phát triển ít ra phải tạo một sự ổn định tương đối nào đó, hay nói khác đi phát triển phải trên cơ sở ổn định.

Có chăng thầy dạy dở, dạy hay? Có chăng thầy cứ đọc cho sinh viên “ghi ghi, chép chép”? Theo tôi, điều đó không quan trọng mà cái quan trọng ở đây là nên hỏi”vì sao?”. Thầy giáo từ đâu mà ra? Đời sống của họ hiện nay ra sao? Đồng lương của họ có đảm bảo cho họ và gia đình họ? Cố nhiên, tôi không dám nói rằng đồng lương tỉ lệ thuận với chất lượng giảng dạy của người thầy, nhưng tôi dám cam đoan rằng nó chi phối không nhỏ trong cách nghĩ, cách làm của họ.

Về phía trò: phải thừa nhận rằng sinh viên hiện nay một phần không nhỏ có cách học đúng như ý kiến của tác giả bài báo “đừng vội tội nghiệp cho những sinh viên ghi ghi chép chép”, mà hơn thế nữa. Vì sao?

Cách thức học “thầy truyền thụ, trò lĩnh hội” vẫn còn hằn trong nếp nghĩ của họ, phương thức thầy đọc trò ghi, về nhà học thuộc, trả bài cho thầy đã trở thành khuôn mẫu, là chuẩn mực của một người học sinh. Tôi cam đoan rằng nếu một học sinh tiểu học chỉ cần “quên mang tập” không thôi thì sẽ được thầy cô “hỏi thăm sức khỏe” ngay. Có thể nói không sợ sai rằng: hiện nay trò (ở đây chỉ cả học sinh và sinh viên) khi đến lớp ,mà không ghi bài thì bị coi là một hành vi lệch chuẩn (?!)

Từ lớp 1-12 đã làm vậy thì khi bước vào đại học họ làm sao mà không ghi ghi chép chép, mà không trả bài, mà không thụ động…? Cho nên muốn đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo đại học thì hãy nâng cao, đổi mới chất lượng đào tạo từ mẫu giáo trở lên. Hãy còn kịp cho ta làm việc ấy! Không ai tốc nóc nhà tranh ra mà đổ bêtông. Hãy xây móng trước khi xây nhà.